Kinh tế vi mô là một nhánh của kinh tế học nghiên cứu các đơn vị kinh tế nhỏ nhất như người tiêu dùng, doanh nghiệp, thị trường và các yếu tố sản xuất. Mục tiêu của kinh tế vi mô là phân tích cách thức hoạt động của các đơn vị kinh tế này và ảnh hưởng của chúng đến sự phân bổ hiệu quả của nguồn lực trong xã hội. Trong bài luận này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các khái niệm cơ bản và lý thuyết trong kinh tế vi mô, cũng như vai trò của chính phủ trong việc điều tiết và can thiệp vào thị trường.
Lý thuyết về cầu – cung hàng hóa và giá cả hàng hóa trên thị trường
Cầu hàng hóa là khả năng và mong muốn của người tiêu dùng mua một lượng nhất định của một hàng hóa hoặc dịch vụ ở một mức giá nhất định trong một khoảng thời gian nhất định. Cung hàng hóa là khả năng và sẵn sàng của người sản xuất bán một lượng nhất định của một hàng hóa hoặc dịch vụ ở một mức giá nhất định trong một khoảng thời gian nhất định. Giá cả hàng hóa là mức giá mà người tiêu dùng và người sản xuất đồng ý giao dịch trên thị trường.
Thị trường là nơi gặp gỡ giữa người tiêu dùng và người sản xuất để trao đổi hàng hóa hoặc dịch vụ. Trên thị trường, giá cả hàng hóa được xác định bởi cơ chế cung – cầu, tức là sự tương tác giữa lực cầu và lực cung. Khi lực cầu cao hơn lực cung, giá cả sẽ tăng lên để khuyến khích người sản xuất bán nhiều hơn và người tiêu dùng mua ít hơn. Ngược lại, khi lực cung cao hơn lực cầu, giá cả sẽ giảm xuống để khuyến khích người sản xuất bán ít hơn và người tiêu dùng mua nhiều hơn. Khi lực cầu bằng lực cung, giá cả sẽ ổn định ở mức giá cân bằng, tức là mức giá mà lượng hàng hóa được cung ứng bằng lượng hàng hóa được yêu cầu.
Lý thuyết về sản xuất (tối đa hóa sản lượng), về chi phí sản xuất (tối thiểu hóa chi phí) và về lợi nhuận (tối đa hóa lợi nhuận)
Sản xuất là quá trình biến đổi các yếu tố sản xuất (như lao động, vốn, đất đai, công nghệ) thành các sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục tiêu của người sản xuất là tối đa hóa sản lượng, tức là sản xuất ra nhiều hàng hóa hoặc dịch vụ nhất có thể với các yếu tố sản xuất có sẵn. Để làm được điều này, người sản xuất phải chọn phương án sản xuất hiệu quả nhất, tức là phương án mà với một lượng yếu tố sản xuất nhất định, có thể sản xuất ra nhiều hàng hóa hoặc dịch vụ nhất có thể. Phương án sản xuất hiệu quả nhất được xác định bởi hàm sản lượng, tức là hàm toán học biểu thị mối quan hệ giữa lượng yếu tố sản xuất và lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất.
Chi phí sản xuất là tổng giá trị của các yếu tố sản xuất được sử dụng trong quá trình sản xuất. Mục tiêu của người sản xuất là tối thiểu hóa chi phí sản xuất, tức là sử dụng ít yếu tố sản xuất nhất có thể để sản xuất ra một lượng hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định. Để làm được điều này, người sản xuất phải chọn phương án chi phí tối ưu, tức là phương án mà với một lượng hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định, có thể sử dụng ít yếu tố sản xuất nhất có thể. Phương án chi phí tối ưu được xác định bởi hàm chi phí, tức là hàm toán học biểu thị mối quan hệ giữa lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất và tổng giá trị của các yếu tố sản xuất được sử dụng.
Lợi nhuận là sự chênh lệch giữa doanh thu và chi phí của người sản xuất. Doanh thu là tổng giá trị của các hàng hóa hoặc dịch vụ được bán ra trên thị trường. Mục tiêu của người sản xuất là tối đa hóa lợi nhuận, tức là đạt được doanh thu cao nhất và chi phí thấp nhất có thể. Để làm được điều này, người sản xuất phải chọn mức sản lượng tối ưu, tức là mức sản lượng mà tại đó lợi nhuận đạt được giá trị cao nhất. Mức sản lượng tối ưu được xác định bởi điều kiện cực trị của hàm lợi nhuận, tức là điều kiện mà tại đó đạo hàm của hàm lợi nhuận bằng không hoặc không xác định.
Các lý thuyết về cấu trúc của thị trường hàng hóa và nguyên tắc tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp hoạt động trong các thị trường này
Cấu trúc của thị trường hàng hóa là cách thức tổ chức và hoạt động của thị trường, bao gồm số lượng và kích thước của các doanh nghiệp, mức độ cạnh tranh, tính chất của hàng hóa và sự can thiệp của chính phủ. Có bốn loại cấu trúc thị trường cơ bản là: cạnh tranh hoàn hảo, độc quyền, cạnh tranh không hoàn hảo (hoặc cạnh tranh chặt chẽ) và cạnh tranh không hoàn toàn (hoặc cạnh tranh thiếu chặt chẽ).
Cạnh tranh hoàn hảo là loại cấu trúc thị trường mà có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ cung ứng các hàng hóa giống nhau cho rất nhiều người tiêu dùng